آنخ یا کاکوتی گیاه کوهی و خودرو که در خراسان شمالی در بین کرمانج‌ها و ترک‌ها به نام آنخ شناخته میشود و در میان فارس‌ها به کاکوتی معروف است. گیاه کاکوتی در بسیاری از کوهستان‌های شمال خراسان به وفور یافت می‌شود و مردمان زیادی را در فصل بهار به کوهستان‌ها برای جمع آوری آنخ می‌کشاند.

گیاه کاکوتی هم خاصیت داروئی و هم خاصیت غذایی دارد. کاکوتی را اکثرا به همراه چای دم میکنند و اینگونه طعم خوبی را به چای اضافه میکند و بعضی اوقات هم آن را به تنهایی دم می‌کنند. این روش بسیار مورد استقبال است.

گیاه کاکوتی چند ساله است و بوته‌های آن پرپشت و ارتفاع آن بین ۲۰ تا ۵۰ سانتی متر می‌باشد و به آن کهلیک اُتی (به معنای علف کبک) و یا کلکوتی می‌گویند. کاکوتی دارای گل‌های بنفش است.

استفاده از این گیاه به عنوان ادویه در غذا‌ها کاربرد دارد و عطر آن بسیار نزدیک به آویشن است. از برگ‌های خرد شده کاکوتی به عنوان طعم دهنده دوغ می‌توان استفاده کرد که اثرات سوء گوارشی آن نظیر دل درد و دل پیچه را کاهش میدهد.

خواص کاکوتی:

تقویت قوای جنسی:

کاکوتی یکی از بهترین گیاهان دارویی برای تقویت قوای جنسی در مردان بوده و به درمان ناتوانی جنسی و ناباروری مردان کمک می‌کند.

درمان اسهال:

کاکوتی برای درمان اسهال استفاده می‌شود؛ کاکوتی دارای خواص ضد عفونی کننده قوی است که روده را پاک سازی کرده و اسهال را درمان می‌کند.

پیشگیری و درمان سرماخوردگی و آنفلونزا:

کاکوتی دارای خواص ضد باکتریایی قوی بوده و خطر ابتلا به سرماخوردگی و آنفلونزا را کاهش می‌دهد.

درد قاعدگی و پریود:

کاکوتی کوهی به عنوان یک گیاه قاعده آور شناخته می‌شود و می‌تواند به درمان قاعدگی نامنظم کمک کند. در طب سنتی، گیاه کاکوتی یک بادشکن طبیعی است و به دلیل خواص ضد درد که دارد برای درمان کمرد درد و دل درد شدید در دوران قاعدگی زنان استفاده می‌شود.

پیشگیری از خونریزی بینی:

برای جلوگیری از خونریزی بینی از دم کرده کاکوتی می‌توان استفاده کرد. برای این منظور، پنبه‎ای را آغشته به کاکوتی کرده و آن را در بینی قرار دهید.

مشکلات گوارشی:

کاکوتی دارای خواص ضدالتهابی و آرام بخش طبیعی است که به درمان معده درد، نفخ شکم، دل پیچه و سلامت دستگاه گوارش کمک می‌کند. علاوه بر این کاکوتی به دلیل خواص ضد میکروبی که دارد، خطر ابتلا به زخم معده ناشی از هلیکو باکتر پیلوری را کاهش می‌دهد

توصیه می‌شود که برای بهبود هضم غذا و درمان معده درد، یک فنجان دمنوش کاکوتی را بعد از غذا بنوشید تا تاثیر بیشتری داشته باشد.

درمان روماتیسم:

جوشانده کاکوتی در رفع رماتیسم و نرمی استخوان مفید است و غرغره جوشانده آن ورم لوزتین را برطرف می‌کند.

پاکسازی پوست:

روغن کاکوتی یکی از بهترین روش‌ها برای پاکسازی پوست از آلودگی هاست که به روشن‌تر شدن پوست صورت کمک می‌کند.

عوارض کاکوتی:

• مصرف کاکوتی در دوران بارداری بر جذب آهن بدن تاثیر دارد.

• کاکوتی یک گیاه قاعده آور است و می‌تواند خطر سقط جنین در دوران بارداری را افزایش دهد، توصیه می‌شود که زنان باردار از زیاده روی در مصرف آن اجتناب کنند.

• ممکن است کاکوتی باعث افزایش فشار خون شود، به همین دلیل توصیه شده که افراد مبتلا به فشار خون بالا از زیاده روی در مصرف این گیاه دارویی اجتناب کنند.

• به طور کلی گیاه کاکوتی نباید به صورت مداوم و زیاد مصرف شود.