دگزامتازون (Dexamethasone) جزو دارو هایی است که امروزه بسیار مورد استفاده قرار گرفته که این امر باعث به وجود آمدن مشکلاتی نیز شده است. دگزامتازون شامل کورتیکواستروتیدهای صناعی است که تاثیرات بارز ضد التهابی و ضد حساسیت دارد و موجب کمتر شدن درد حاصل از فرایندهای التهابی، به خصوص در بخش مفاصل می شود. این دارو دارای مقدار زیادی کورتون است که باعث ایجاد مشکلات گوارشی در شما می شود.

اطلاعات کلی داروی دگزامتازون

داروی دگزامتازون (Dexamethasone) با نام تجاری و اختصاری Decadron در بازار و داروخانه ها قابل خرید است.

داروی دگزامتازون جزو کورتیکوستروئید می باشد و میزان خطر مصرف بیش از دوز مجاز دارو کم است اما عوارض این دارو کم نمی باشد.

میزان وابستگی و اعتیاد به دارو کم است و برای استفاده از داروی دگزامتازون احتیاج به نسخه پزشک است و در صورت تجویز پزشک قابل استفاده برای عموم می باشد.

این داروی بسیار مؤثر و قوی کورتیکوستروئیدی، برای جلوگیری از بیماری های التهابی و آلرژیکی نظیر درد مفاصل، شوک و تورم مغز (ناشی از جراحت با تومور)، به کار می رود.

همچنین همراه داروهای دیگر برای تسکین و تخفیف تهوع و استفراغی که در جریان شیمی درمانی، حادث می گردد، کاربرد دارد.

داروی دگزامتازون به شکل قرص، آمپول، قطره چشمی، قطره گوشی مورد استفاده قرار می گیرد.

بهترین زمان مصرف دارو در نوع خوراکی دارو (۱تا ۴ بار در روز) و نوع قطره چشم (۱ تا ۶ قطره در ساعت) می باشد و اندازه دوز مجاز مصرفی دارو نوع خوراکی: ۰/۵ تا ۱۰ میلی گرم در روز است.

روند تأثیر داروی دگزامتازون

اثرات این دارو ظرف ۱ تا ۴ روز پس از شروع درمان با دارو، ظاهر می شوند. ضمنا این اثرات ممکن است مدت چند روز پس از قطع مصرف هر دوز دارو، در بدن باقی بمانند.این دارو باعث افزایش اشتها و چاقی می شود و در اصطلاح باعث تورم می شود و شما چاق تر به نظر می رسید.برای کودکان در حال رشد به خاطر مکانیسم این دارو ممکن است باعث مهار رشد شود. این دارو باید در یک محفظه سربسته، در جای خشک و خنک، دور از دسترس اطفال و بچه ها، نگهداری شود. ضمنا از تابش نور، محافظت گردد. مصرف این دارو را بدون مشورت با پزشک، قطع نکنید زیرا عوارض بسیاری را منجر می شود.

عوارض جانبی

پوکی استخوان

باید دگزامتازون را قاتل استخوان‌ها دانست، چراکه بزرگ‌ترین عارضه آن پیشگیری از رسوب کلسیم در استخوان و ایجاد پوکی استخوان است.

مشکلات گوارشی

دگزامتازون روی سیستم گوارشی تاثیر می‌گذارد و باعث بروز مشکلاتی از قبیل نفخ، زخم‌های مری و معده می‌شود.

چاقی و اختلالات هورمونی

توجه داشته باشید که این دارو و هم‌خانواده‌های آن باعث چاقی، اختلالات قاعدگی و پرمویی در خانم‌ها هم می‌شود. بهتر است در صورت مشاهده مشکلاتی مثل تورم در صورت و قوزک پا و همچنین مدفوع سیاه، قیری رنگ و عفونی که بیش از چند روز طول می‌کشد، پزشکتان را در جریان قرار دهید.

چاقی کاذب

افرادی که به دنبال روش‌های سریع برای چاق‌شدن می‌گردند حتما اسم این دارو هم به گوششان خورده است. دگزامتازون اشتها را زیاد می‌کند. علاوه بر آن از طریق ایجاد تورم در بدن شما را چاق می‌کند. در حقیقت یکی از عوارض استفاده زیاد از کورتون ها ایجاد تورم تدریجی در بدن و افزایش میزان چربی است که باعث پف‌کردن فرد می‌شود. در نتیجه بیمار احساس می‌کند که چاق و قوی بنیه شده است.

اما حقیقت این است که تمام کورتون‌ها در استفاده مکرر باعث تحلیل رفتن عضلات و پوکی استخوان می‌شوند. در حقیقت این دارو بدن شما را رسما به یک پفک تبدیل می‌کند.

تضعیف سیستم ایمنی

در سرماخوردگی‌ها با وجود امکان رفع سریع ظاهر علائم، کورتیکو استروئیدها می‌توانند با تضعیف سیستم ایمنی بدن زمینه را برای تشدید حالات عفونی فراهم کرده و طول مدت بیماری را افزایش دهند. درواقع مصرف این دارو با دوز بالا، موجب تضعیف شدید سیستم ایمنی شده که خود می‌تواند زمینه ساز ابتلا به عفونت‌های شدید شود که بسیار خطرناک بوده و می‌تواند جان فرد را به خطر بیندازد.

دگزامتازون همچنین موجب تضعیف سیستم ایمنی نیز می شود که این تاثیرات می تواند روی سیستم های مختلف بدن تاثیرات منفی بگذارد؛ ترمیم دیر هنگام زخم ها ،بیماری دیابت، اختلال در مایعات و الکترولیت های بدن که باعث احتباس نمک و آب در بدن میگردد، اثر بر توزیع چربی ها در بدن و به دنبال آن افزایش چربی ها در مناطق خاص بدن مانند پشت گردن،بالارفتن فشار خون،قند خون و زیادشدن موهای زائد در قسمت های مختلف بدن مانند صورت به خصوص در خانم ها از جمله عوارض نامطلوب بخاطر مصرف نادرست و زیاد این آمپول است.

افزایش قند خون

مصرف قرص دگزامتازون به دلیل افزایش حجم مایع در گردش خون باعث افزایش فشار خون و افزایش فشار روی قلب شده و در نهایت موجب افزایش قند خون در افراد می‌شود. بنابراین مصرف این دارو برای افراد با بیماری دیابت به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.

منبع: طبنا