تفاوت پایان مهلت 60 روزه دوم با مهلت 60 روزه نخست در فضایی است که در 60 روز گذشته ایجاد شده بود. امانوئل مکرون، رییس‌جمهور فرانسه شخصا وارد میدان نجات برجام شد و دومینویی از رایزنی‌های تلفنی با حسن روحانی، رییس‌جمهور کشورمان و مذاکرات حضوری با محمد جواد ظریف، وزیر خارجه را پیش برد. نمایش تلاش‌های مکرون به خصوص تماس‌های طولانی با فاصله نزدیک با همتای ایرانی، فضای مثبتی را ایجاد کرد و البته که این فضای مثبت آفتی نیز داشت و آن‌هم تلاش تندروهای نشسته در واشنگتن و تل‌آویو برای تخریب هرگونه گشایش در این پرونده بود.

ایران در حالی گام سوم را برمی‌دارد که رایزنی‌ها در دو خط متفاوت تهران – پاریس و فرانسه – امریکا ادامه دارد. امانوئل مکرون می‌گوید مذاکرات شکننده است و حسن روحانی می‌گوید توفیق‌ها به اندازه‌ای نبود که تهران را در مسیر کاهش تعهدات برجامی متوقف کند.

مطالبه‌های ایران از نیمه اردیبهشت‌ماه که کاهش تعهدات برجامی را آغاز کرد تا همین امروز که 120 روز از آن می‌گذرد تغییر نکرده است: فروش نفت و دریافت درآمد حاصل از آن، عادی‌سازی روابط مالی و بانکی . با این‌همه به نظر می‌رسد که تامین این دو برای اروپا بدون اخذ مجوز از دونالد ترامپ آسان نیست. عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر خارجه در رونمایی از روند طی شده میان تهران و پاریس می‌گوید: ایران بارها اعلام کرده است تنها در صورتی به اجرای کامل برجام بر می‌گردد که قادر به فروش نفت خود و دسترسی و عواید ناشی از آن به صورت کاملا قابل استفاده و بدون هرگونه محدودیتی باشد .

با وجود توضیحات عراقچی، همچنان فضای رسانه‌ای مملو از ابهامات درباره خط اعتباری 15 میلیارد دلاری است که گفته می‌شود به توافق ایران و فرانسه رسیده است. ایران توپ را به زمین اروپا و امریکا انداخته و تاکید دارد که مطالبه ما مشخص است: نفت خود را بفروشیم و عایدی آن را هم دریافت کنیم.

محمدجوادظریف، وزیر خارجه که در سفر به بنگلادش به سر می‌برد در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره فرجام مذاکرات برجامی ایران و فرانسه به عنوان نماینده تروییکای اروپایی گفت: ما از روز اول اعلام کردیم آمادگی مذاکره را داریم، اما گام‌های خود را برمی‌داریم، اگر مذاکرات به نتیجه برسد، گام‌ها می‌توانند متوقف شود، حتی می‌تواند به عقب برگردد.ولی اگر مذاکرات به نتیجه نرسد، یعنی اروپایی‌ها نتوانند تعهدات‌شان را لااقل در رابطه با فروش نفت ایران و بازگشت پول نفت به ایران به شکل‌های مختلف اجرا کنند، آن وقت است که ایران گام‌ها را ادامه می‌دهد.

تهران در این بازه زمانی گزینه‌های بسیاری را پیشنهاد کرده و پیشنهادهای بسیاری را هم مورد بررسی و جرح و تعدیل قرار داده با این‌همه به نظر می‌رسد که جان برجام به تبدیل شعار سیاسی اروپا به رفتار عملی وابسته است و این به معنای همان نیاز به سرمایه‌گذاری و هزینه‌ کردن است که ظریف می‌گوید اروپایی‌ها تاکنون از انجام آن سرباز زده‌اند. همان‌گونه که قبلا هم نوشته بودم رییس‌جمهور فرانسه دست به قمار زده و در این میان تلاش می‌کند رضایت دونالد ترامپ را هم جلب کند. قماری که با توجه به موضع ایران درباره عدم مذاکره با امریکا تا زمانی که تحریم‌ها برقرار هستند از شانس آنچنانی برای پیروزی برخوردار نیست.