روزنامه «لس آنجلس تایمز» با انتشار گزارشی به مواضع «مایک پمپئو» نامزد ترامپ برای برعهده گیری سمت وزارت امور خارجه امریکا درباره ایران پرداخته و حضور او را خطری جدی برای برجام می داند.
به گزارش سایت روزنو،شاید قرارگیری «مایک پمپئو» در صدر وزارت امور خارجه امریکا پایانی بر برجام باشد که در سال ۲۰۱۵ میلادی میان ایران و قدرت های جهانی حاصل شد. توافقی که متاسفانه از سوی ترامپ و پمپئو در معرض خطر قرار گرفته است پمپئویی که موضع بسیار تندی علیه جمهوری اسلامی دارد.
ترامپ ضرب الاجل ۱۲ مه را برای خروج از برجام در نظر گرفته است و یک شرط نیز برای اروپایی ها گذاشته که اصلاح مفاد برجام است. موضوعی که غیر محتمل به نظر می رسد. رییس جمهوری امریکا هم چنین با دیدار با کیم جونگ اون رهبر کره شمالی در اوایل ماه مه آینده موافقت کرده است تا کره شمالی را متقاعد به دست برداشتن از زرادخانه هسته ای خود کند هدفی بعید و دست نیافتنی دست کم در کوتاه مدت.
به نظر می رسد مشاوران ترامپ در کاخ سفید بر لزوم ماندن امریکا در برجام تاکید دارند اما ترامپ با ایران و کره شمالی با سیاست خارجی تازه ای مواجه شده است و ترکیب وزارت خارجه امریکا را تغییر خواهد داد.
پمپئو در صدر دستگاه سیاست خارجی امریکا قرار می گیرد او در سال ۲۰۱۴ میلادی در کنگره فعالیت می کرد و خواستار توقف گفت و گوی امریکا با تهران و آغاز حمله نظامی علیه آن تاسیسات هسته ای ایران شد. چندین دیپلمات می گویند که ترامپ در برهه زمانی دشواری قرار گرفته است. او همزمان می خواهد به توافق هسته ای با کره شمالی دست یابد و از توافق هسته ای با ایران خارج شود توافقی که به اتفاق آرا مصوب شورای امنیت سازمان ملل متحد بوده و تحت نظارت بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی بوده است و اعلام کرده اند که ایران مرتکب نقض مفاد برجام نشده است.
همانند ترامپ، پمپئو نیز مدت ها مدعی بود که دولت اوباما بدترین توافق تاریخی را امضا کرده است. از دید منتقدان برجام، امریکا نباید در توافقی شرکت می کرد که محدودیت زمانی دارد. چرا که توافق در سال ۲۰۳۰ میلادی منقضی می شود.
مخالفان توافق می گویند ایران پس از پایان زمان برجام می تواند دوباره برای ساخت تسلیحات هسته ای تلاش کند. آنان می گویند در مذاکرات هسته ای باید مسائل دیگری چون موضوع برنامه موشکی ایران و حضور آن کشور در خاورمیانه نیز گنجانده می شد.
ترامپ اما با مخالفت شدید متحدان امریکا و دیگر اعضای شورای امنیت مواجه می شود اگر بخواهد به طور یکجانبه از برجام خارج شود. این امر می تواند این موضوع را مطرح سازد که امریکا ناقض قطعنامه سازمان ملل بوده و باعث ایجاد اصطکاکی جهانی خواهد شد.
«برایان هوک» مذاکره کننده ارشد امریکا که عازم وین می شود ممکن است به طور جداگانه با «عباس عراقچی» معاون وزیر خارجه ایران دیدار داشته باشد. روز چهارشنبه عراقچی در تهران گفت که اگر امریکا از برجام خارج شود ایران نیز خارج خواهد شد و برنامه هسته ای اش را از سر خواهد گرفت. با نزدیک شدن به ضرب الاجل ماه مه توصیه ها و هشدارها درباره خروج از برجام بیش تر می شوند.
«ویلیام برنز» معاون سابق وزیر امور خارجه امریکا که در جریان مذاکرات ۲۰۱۴-۲۰۱۳ با ایران شرکت کرده بود می گوید اگر امریکا از برجام خارج شود تنها خواهد ماند. او می افزاید:«ایران در آن صورت دیگر محدودیتی را برای توسعه زیرساخت های هسته ای احساس نخواهد کرد در آن صورت در برای ایران باز خواهد شد و دیگر دشوار است که تلاش دوباره ای برای موفقیت دیپلماسی از سر گرفته شود.
«سایمون گس» مذاکره کننده ارشد بریتانیا در مذاکرات هسته ای و سفیر سابق بریتانیا در ایران نیز می گوید که توافق هسته ای با ایران موفقیت بزرگی در حوزه امنیت بین الملل بود و باید از آن دفاع کرد. او می گوید:«اگر امریکا از برجام خارج شود کسانی که در کرملین نشسته اند خوشحال ترین افراد خواهند بود چرا که در آن صورت اختلاف میان واشنگتن و متحدان اروپایی اش افزایش خواهد یافت».
«لس آنجلس تایمز» در ادامه اشاره می کند که پمپئو در تابستان گذشته در جریان یک سخنرانی خواستار لغو برجام شد و استدلال کرد که توافق هسته ای به ایران از نظر اقتصادی کمک کرده و به آن کشور اجازه داده تا از شبه نظامیان در یمن، سوریه و دیگر کشورها حمایت کند.
اظهارات پمپئو در قبال ایران و توافق هسته ای تندتر از ترامپ است. او عضو مجلس نمایندگان امریکا از حزب جمهوریخواه در فاصله سال های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۷ میلادی از ایالت کانزاس بوده و خواستار سرنگونی حکومت ایران شده است.
در سال ۲۰۱۴ میلادی زمانی که مذاکرات با ایران به نتیجه رسید پمپئو به جمع منتقدان پیوست و خواستار لغو مذاکرات شد. او که افسر سابق ارتش بوده خواستار حملات هوایی علیه ایران شد و اعلام کرد که کم تر از دو هزار بمب می توانند توانایی های هسته ای ایران را نابود کنند.
پس از آن زمانی که توافق نهایی شد پمپئو به صراحت گفت که توافق هسته ای به ایران اجازه می دهد برنامه هسته ای خود را دنبال کند و این تسلیم شدن دولت امریکا در سیاست خارجی بوده است.
تابستان گذشته زمانی که ریاست سیا را برعهده داشت گفت که توافق هسته ای تنها سبب متوقف شدن چند سانتریفیوژ ایران شده است. از دید او این توافق تنها به کوتاه مدت پرداخته و تنها قسمت محدودی از خطر متوجه از حانب ایران را پوشش داده است. او در این میان این موضوع را نادیده گرفت که ایران طی توافق هسته ای موافقت کرده که بازرسان آژانس از تاسیسات آن کشور بازدید کنند و با خارج کردن اورانیوم غنی شده نیز موافقت کرد.
او به این موضوع توجه ندارد که آژانس بین المللی انرژی اتمی تاکنون نه گزارش منتشر کرده و در هیچ یک از آن ها اشاره ای نشده که ایران مرتکب نقض احتمالی مفاد برجام شده است. آژانس های اطلاعاتی امریکا نیز متفق القول اشاره کرده اند که ایران درصدد دستیابی به تسلیحات هسته ای نیست.
دیگر امضا کنندگان توافق می توانند بدون مشارکت امریکا نیز آن را زنده نگه دارند البته این امر مستلزم «خروج نرم» برای محدود کردن تاثیرات تحریم های جدید خواهد بود تا شرکت های اروپایی بتوانند بدون هراس از مواجه شدن با مجازات های ناشی از نقض احتمالی تحریم ها به تجارت و سرمایه گذاری در ایران ادامه دهند.
در عالم تئوری این امر می تواند مانع از پیوستن مجدد دولت بعدی امریکا به توافق هسته ای شود. چندین دیپلمات فرانسوی، بریتانیایی و آلمانی در هفته های اخیر به امریکا امدند تا ناامیدی خود را از اولتیماتوم رییس جمهوری امریکا ابراز نمایند چرا که مشخص نیست که او چه برنامه ای برای برجام دارد. آنان توافق نامه های مکمل را برای رفع نگرانی ترامپ پیشنهاد داده اند. با این حال، این گروه از دیپلمات ها واشنگتن را با دست های خالی ترک کردند و نتوانستند ترامپ را متقاعد کنند.
«آنگلا کین» نماینده عالی سازمان ملل در امور خلع سلاح هستهای که دیپلماتی آلمانی است می گوید:«اروپایی ها شروع به طرح این پرسش کرده اند که ایا امریکا دیگر قابل پیش بینی است؟ این وضعیتی دشوار برای اروپایی ها است و آنان نمی توانند رفتارهای ترامپ را هضم کنند.
طرفداران توافق هسته ای معتقدند که خروج امریکا تنها بهانه به تندروها در ایران خواهد داد که مخالف هرگونه مذاکره ای با غرب بودند و خواستار حفظ برنامه هسته ای ایران بودند. تحلیلگران می گویند که تحریم مجدد ایران توسط امریکا می تواند سبب شود تا آنان امریکا را سرزنش کرده و مقصر مشکلات اصلی اقتصادی ایران بدانند.
با این حال بعید است که ترامپ بخواهد از موضع خود عقب نشینی کند به خصوص آن که پمپئو را نیز برای برعهده گیری منصب وزارت امور خارجه امریکا انتخاب کرده است. یک کارشناس سابق سیا در امور ایران معتقد است که پمپئو دارای سوابق طولانی خصومت نسبت به جمهوری اسلامی ایران است.