خبرگزاری مهر، گروه بین الملل-پیمان یزدانی: حادثه قتل جمال خاشقجی، نویسنده منتقد سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول ترکیه با موجی از واکنش‎‌های منفی و محکومیت‌های جهانی روبرو شده است.

جمال خاشقجی، در تاریخ دوم اکتبر به کنسولگری عربستان در استانبول مراجعه کرد و چند ساعت بعد خبر ناپدید شدن او در رسانه‌ها پیچید.

عربستان سعودی در روزهای نخست ناپدید شدن خاشقجی مدعی شد که او از ساختمان کنسولگری خارج شده، اما ۲۰ روز بعد همزمان با افزایش فشارهای جهانی، دادستانی عربستان بطور رسمی اعلام کرد که خاشقجی در همان ساختمان کنسولگری عربستان کشته شده است. خبری که با موجی از محکومیت‌های جهانی روبرو شد و حتی بسیاری از رهبران سیاسی این توضیحات عربستان را مبهم و ناکافی عنوان کردند.

در ارتباط با قتل جمال خاشقجی و تاثیر این مسئله بر انتخابات آمریکا و همچنین سیاست خارجی عربستان، خبرگزاری مهر گفتگویی را با «عثمان فاروق لوغ اوغلو» معاون حزب جمهوری خلق ترکیه داشته و این موضوع را با وی مورد بررسی قرار داده است.

*به نظر شما واکنش دونالد ترامپ به حادثه قتل وحشیانه نویسنده سعودی، جمال خاشقجی تا چه حد جدی و قاطعانه است؟ ترامپ چگونه می‌تواند واکنش نشان دهد که هم انتقادات داخلی در آمریکا را کاهش داده و هم از طرف دیگر نتایج انتخابات پارلمانی پیش رو به ضرر او تمام نشود؟

دونالد ترامپ دو دل و مردد است و همین موضوع باعث شده تا واکنش او نیز در برابر اظهارات عربستان سعودی در مورد قتل خاشقجی متناقض و چندپهلو باشد. با این حال علی رغم این اظهارات متناقض در مورد قتل خاشقجی، اما ترامپ خیلی واضح اعلام کرده که همچنان مصمم به حفظ روابط و پیوندهای نزدیک خود با خانواده پادشاهی عربستان است.

نظرات ترامپ خیلی رک و بی پروا عنوان می‌شود و او به روشنی گفته است که قادر به لغو قرارداد تسلیحاتی ۱۱۰ میلیارد دلاری با عربستان نیست و سعودی‌ها متحدی قابل اعتماد برای آمریکا در مقابل ایران به شمار می‌روند.

مضاف براین روایت رسمی سعودی‌ها در مورد خاشقجی که مدعی شده‌اند که مسئولان قتل خاشقجی شناسایی شده و بزودی مجازات خواهند شد به احتمال زیادی برای ترامپ کافی است و ممکن است او اعلام کند که از این پاسخ عربستان قانع  و راضی شده است. همچنین ترامپ برای راضی نگه داشتن منتقدان داخلی در آمریکا ممکن است برخی تحریم‌های حاشیه‌ای و کم اهمیت نیز علیه عربستان سعودی وضع کند.

با این حال تاثیر ماجرای خاشقجی بر انتخابات میان دوره‌ای آمریکا به احتمال زیادی خفیف و خیلی کم خواهد بود. دموکرات‌ها ممکن است چند تا رای بیشتر بدست آورند، اما جمهوری‌خواهان تمام قد و محکم پشت ترامپ خواهند ایستاد. ترامپ انتخابات را با توجه به دستاوردهای اقتصادی و همچنین پیروزی در پرونده «برت کاوانا» و همچنین آزادی  کشیش «اندرو برانسون» در ترکیه به پیش خواهد برد.

اما ضعف ترامپ خود شخصیت ترامپ و بالا و پائین‌های اوست. در این شرایط دموکرات‌ها شانس خوبی برای پیروزی در انتخابات مجلس نمایندگان دارند و بدنبال رقابت نزدیک و فشرده‌تر در رقابت‌های انتخاباتی مجلس سنا هستند.

*آیا فشارهای بین‌المللی می‌تواند منجر به تغییر ساختار قدرت در عربستان شود؟

نه خیلی بعید است. اولویت نخست خانواده سلطنتی عربستان همیشه حفظ و کنترل کامل جامعه و کشور بوده است. اگرچه خیلی‌ها به محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان مظنون هستند که او طرح و دستور قتل خاشقجی را داده است، اما این موضوع خیلی عجیب نیست، چون در واقع نخستین دستور ملک سلمان به ولیعهدش، محمدبن سلمان، بازسازی ساختاری امنیتی و استخباراتی این کشور بود. این بدین معناست که در حال حاضر موقعیت محمدبن سلمان همچنان مستحکم و امن است، حتی اگر بخشی از قدرت او بتدریج به دیگر اعضای ارشد خاندان سلطنتی تفویض و انتقال یابد.

*آیا مرگ خاشقجی می‌تواند تغییراتی را بر سیاست‌های ویرانگر عربستان در منطقه بویژه در عراق و سوریه که بوسیله محمدبن سلمان دنبال می‌شود، اعمال کند؟ بویژه آن که این سیاست‌ها به عنوان تهدیدی علیه امنیت ملی کشورهای منطقه از جمله ترکیه نیز به شمار می‌روند؟

ترامپ همچنان با ایرانی با باثبات روبرو است و ثبات در ایران همچنان ادامه دارد. بنابراین من فکر نمی‌کنم که رویکرد عربستان در مقابل ایران تغییری کند، چون در واقع رویکرد آمریکا در برابر ایران تغییر نخواهد کرد. در عین حال به نظرم ممکن است شاهد تغییراتی جزئی در سیاست‌های عربستان در برابر عراق و سوریه باشیم. بویژه ریاض ممکن است حمایت‌های قبلی خود را از گروه‌های  کردی YPG/PYD کاهش دهد و یا بطور کامل قطع کند، چون این دو سازمان از سوی ترکیه به عنوان گروه‌های تروریستی شناخته می‌شوند و در شرایط فعلی ممکن است ترکیه متاثر از انجام تحقیقات در پرونده خاشقجی بر عربستان فشار وارد کند. با این حال بطور کلی به مشکل می‌توان انتظار داشت که ما شاهد تغییرات اساسی و عمده در سیاست خارجی عربستان سعودی باشیم.