در روز‌های پایانی ماه رمضان هستیم. در چنین ایامی برخی روزه‌داران به‌ویژه پس از سه هفته روزه‌داری با مشکلات گوارشی به‌ویژه ترش کردن غذا و رفلاکس معده بعد از سحر یا افطار روبه‌رو می‌شوند.

البته اگر روزه‌داران از ابتدای ماه مبارک رمضان، رژیم غذایی سالمی را رعایت کرده باشند دچار مشکلات گوارشی نخواهند شد.

زیرا احتمال ابتلا به سوء‌هاضمه، زخم معده و سوزش سر دل، به‌ویژه پس از پرخوری یا خوردن غذا‌های چرب و سنگین در وعده‌های افطار یا سحر افزایش می‌یابد.

در حالی که با رعایت نکات تغذیه‌ای در وعده‌های سحر و افطار، روزه‌داری، حتی در کسانی که بیماری‌های گوارشی درمان‌شده نیز داشته‌اند با عود علائم بیماری قبلی‌شان همراه نخواهد بود.

درباره مشکلات گوارشی احتمالی برای برخی هموطنان در واپسین روز‌های ماه مبارک و راهکار‌های عبور از این مرحله با حفظ سلامتی‌شان، با دکتر همایون واحدی، فوق‌تخصص گوارش گفتگو می‌کنیم.

عمده‌ترین مشکلات گوارشی که ممکن است بر اثر روزه‌داری در افراد ایجاد شود چه مواردی است؟
اصولا روزه‌داری در افراد سالم و غیربیمار مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما بیماران دچار زخم‌معده فعال یا مبتلا به بیماری‌های التهابی روده، سرطان‌های دستگاه گوارش اعم از معده و روده و افراد دچار مشکلات کبدی همچون سیروز کبد نباید روزه بگیرند، زیرا روزه‌داری وضعیت بیماری‌شان را بدتر می‌کند. همچنین در بیماران با زخم‌های معده و اثنی‌عشر در زمان حاد بیماری روزه گرفتن توصیه نمی‌شود.

پس چرا برخی از روزه‌داران دچار ترش کردن معده می‌شوند؟
ترش کردن اغلب به دلایل مختلف از جمله سیگار و قلیان و پرخوری بعد از افطار و چاقی بروز می‌کند. به طور کلی عادت‌های غذایی و سبک زندگی غلط موجب رفلاکس معده یا ترش کردن معده می‌شود. افطار پرحجم و مصرف مواد خیلی ترش یا شیرین سبب آسیب به دستگاه گوارش می‌شود. همچنین استعمال قلیان و سیگار و مصرف غذا‌های خیلی چرب نیز در تشدید رفلاکس موثر هستند.

چه راهکار‌های تغذیه‌ای را طی روزه‌داری به افراد مستعد رفلاکس معده توصیه می‌کنید؟
پیش از هر چیز، مصرف بیشتر آب و چای کمرنگ، میوه و سبزیجات و صرف غذا‌هایی با چربی و شیرینی کمتر توصیه می‌شود. روزه‌داران باید از مصرف چای پررنگ، نوشابه و قهوه در این ماه بپرهیزند یا آن را به میزان اندک مصرف کنند تا مشکلات گوارشی در آن‌ها تشدید نشود.

همچنین روزه‌داران برای تأمین آب بدن باید مصرف سبزیجات و میوه‌ها را به‌ویژه در وعده افطار مدنظر قرار دهند. فراموش نکنید که مصرف قرص‌های ضددرد و التهاب مثل ژلوفن و نوافن نیز موجب رفلاکس معده خواهد شد. عواملی از جمله مصرف سیگار و به‌ویژه قلیان نیز از شایع‌ترین علل رفلکس معده هستند.

آیا افراد چاق بیشتر در معرض رفلاکس هستند؟
اصولا تصحیح سبک زندگی (تغذیه و تحرک) موجب پیشگیری از بروز رفلاکس می‌شود. بی‌شک ورزش کردن، لاغری و رژیم غذایی مناسب از جمله عواملی است که موجب پیشگیری از بروز رفلاکس معده خواهد شد.

روزه‌داران برای پیشگیری از بروز یبوست چه مواردی را رعایت کنند؟
یبوست ناشی از تعریق زیاد، به‌ویژه در فصول گرم سال رخ می‌دهد و با مصرف آب، میوه و سبزیجات از افطار تا سحر برطرف می‌شود.

برای داشتن معده سالم توجه به چه نکاتی را توصیه می‌کنید؟
عادت‌های غذایی غلط یعنی مصرف غذا در ساعات نامناسب و آخر شب یا فاصله کم میان مصرف غذا و نوشیدن آب از جمله عوامل رفلاکس معده خواهد بود. همچنین مصرف غذا‌های بیش از حد چرب، تند و ترش از عوامل ملتهب شدن معده و ترش کردن آن هستند. ناگفته نماند افرادی که ناراحتی‌های معده دارند، باید با رعایت رژیم غذایی مناسب و استفاده نکردن از غذا‌های تحریک‌کننده موجب تشدید این بیماری نشوند.

منبع: روزنامه جام جم