سرخک یک بیماری عفونی و مسری است که توسط ترشحات تنفسی گسترش پیدا می‌کند. بیماری بیشتر در اطفال خردسال دیده می‌شود، شاید بیشتر کودکان قبل از ورود به کودکستان به این ناخوشی مبتلا شده باشند، ولی این احتمال وجود دارد که عده‌ای در دوران کودکستان یا دبستان به آن مبتلا شوند. سرخک در کودکان خردسال (از ۶ ماهگی تا ۲ سالگی) سبک‌تر است، ولی بعد از آن بصورت شدیدتری بروز می‌کند.

علائم بیماری

علائم سرخک در بچه‌ها معمولا با تب شروع می‌شود، آبریزش شدید بینی، قرمزی چشم‌ها و ریزش اشک از علائم مهم دیگر آن هستند. بعد از چند روز ممکن است یک دانه یا لکه که نشانه سرخک است در دهان ظاهر شود. بعد از ۲ روز بثورات پوستی سرخک بتدریج روی صورت و گردن بیمار ظاهر می‌شود و پشت بیمار را هم می‌گیرد سپس دانه‌های سرخک بازو‌ها و دست‌ها و در نهایت پا‌های بیمار را فرا می‌گیرد.

دانه‌های سرخک در ابتدا بصورت لکه‌های قرمز و صاف هستند، اما ممکن است بصورت یک برآمدگی کوچک در بیاید. همینطور که بثورات ظاهر می‌شوند تب نیز بالاتر می‌رود و گاهی اوقات تا ۵/۴۰ درجه سانتیگراد هم می‌رسد. دانه‌ها ممکن است خارش دار نیز بشوند. ممکن است تهوع، استفراغ، اسهال و تورم غدد لنفاوی در سرخک دیده شود. بروز سرفه در کودک مبتلا به سرخک می‌تواند بسیار ناراحت‌کننده باشد.

دانه‌ها حدود ۵ روز ادامه خواهند داشت و پس از این مدت به تدریج ناپدید می‌شوند؛ اما قبل از این‌که کاملا از بین بروند رنگ شان قهوه‌ای می‌شود. ترتیب از بین رفتن ضایعات پوستی در سرخک به همان ترتیبی که ظاهر شده‌اند، یعنی دانه‌هایی که ابتدا در صورت و بالاتنه ظاهر شده بودند قهوه‌ای شده و بعد از آن در قسمت‌های دیگر بدن، ضایعات تیره رنگ و پوسته پوسته شده و نهایتا می‌ریزند.

انتقال بیماری

سرخک، بسیار مسری است. این بیماری قبل از پیدایش علائم بطور واضح و کامل نیز مسری است. یک یا دو روز قبل از بروز دانه‌های قرمز پوستی، بیماری از طریق تنفس قابل انتقال است، ولی در دوران پوسته‌ریزی قابل سرایت نیست. در صورتی که علائم سرخک در کودکی ظاهر شود، بهتر است تا ۱۶ روز از ورود آنان به مدرسه جلوگیری شود تا احتمال سرایت به دیگران کاهش یابد.

پیشگیری

هیچ درمان ضد ویروسی برای سرخک وجود ندارد و بهترین روش مقابله با این بیماری پیشگیری است. واکسن، بهترین وسیله پیشگیری از این بیماری است. در حال حاضر طبق برنامه واکسیناسیون کشوری در ایران، اولین واکسن سرخک در یک سالگی (۱۲ ماهگی) زده می‌شود و تکرار آن در حدود ۴ تا ۶ سالگی است.

اگر کودک سالمی که قبلا واکسن سرخک به او تزریق شده است با کودک مبتلا به بیماری سرخک تماس پیدا کند، هیچ اقدامی ضرورت ندارد، ولی اگر واکسن سرخک به او تزریق نشده باشد، اگر طی ۱ تا ۲ روز اول تماس باشد، با توصیه پزشک می‌توان به کودک واکسن سرخک تزریق کرد. اگر طی ۵ روز اول است که تماس پیدا کرده است باید گاماگلوبین به عنوان پیشگیری به او تزریق گردد، در نتیجه کودک مبتلا نخواهد شد.