دانشمندان در یک مطالعه جدید که روی موش‌ها انجام‌شده است، دریافتند که ژن‌درمانی به‌سرعت سبب ایجاد توده عضلانی قابل‌توجهی شده و بدون انجام تمرینات ورزشی، از شدت آرتروز در موش‌ها می‌کاهد.

پژوهشگران در پی انجام این مطالعات با شگفتی دریافتند که این روش درمانی همچنین از چاقی نیز جلوگیری می‌کند و این روند پیشگیری از چاقی حتی هنگامی‌که موش‌ها رژیم غذایی بسیار پرچرب داشتند نیز ادامه داشته است.

سرپرستی این تیم پژوهشی بر عهده دکتر فرشید گیلک، محقق ایرانی قرار داشته است و میلدرد. بی. سیمون (Mildred B. Simon) استاد و پژوهشگر جراحی ارتوپدی و مدیر تحقیقات در بیمارستان‌های کودکان شیرینرز (Shriners Hospitals for Children) واقع در سنت لوئیس نیز وی را همراهی می‌کرده است.

وی در این رابطه گفت: «چاقی شایع‌ترین عامل خطر ابتلا به آرتروز است. اضافه‌وزن می‌تواند مانع از توانایی یک فرد در انجام بسیاری از حرکات ورزشی و بهره‌مندی کامل از فیزیوتراپی شود. ما در اینجا روشی برای استفاده از ژن‌درمانی برای ساخت سریع عضلات شناسایی کرده‌ایم. این نوع خاص درمان، تأثیر عمیقی بر موش‌ها گذاشته و وزن آن‌ها را تحت کنترل قرارداد. بررسی‌های ما همچنین نشان می‌دهد که رویکرد مشابهی ممکن است در برابر آرتریت، خصوصاً در موارد چاقی مؤثر باشد.»

در این آزمایش، دانشمندان به موش‌هایی با سن 8 هفته، نوعی ژن را به نام فولستاتین تزریق کردند. این ژن مرتبط با عملکرد یک پروتئین در ماهیچه‌ها است که به رشد عضلات کمک می‌کند. این روش درمانی به موش‌های موردنظر، این قدرت را داد تا بدون انجام فعالیت ورزش بیشتر از حد معمول، توده عضلانی قابل‌توجهی کسب کنند.

پژوهشگران در ادامه دریافتند که حتی بدون ورزش اضافی و درحالی‌که موش‌ها به خوردن یک رژیم غذایی پرچرب ادامه دادند، افزایش حجم عضلات و افزایش قدرت قابل‌توجهی به دست آورده‌اند. بر این اساس مشخص شد که در طول استفاده از ژن‌درمانی عضلات و قدرت موش‌ها بدون انجام ورزش خاصی، دو برابر شده است.

در کنار موارد فوق؛ پژوهشگران مشاهده کردند که موش‌ها در ارتباط با آرتروز، آسیب‌های غضروفی کمتری را تجربه کرده، تعداد کمتری از سلول‌های التهابی و پروتئین در مفاصل آن‌ها شکل‌گرفته، مشکلات متابولیک آن‌ها کاهش‌یافته و همچنین قلب و رگ‌های سالم‌تری نسبت به موش‌هایی که تزریق‌های مرتبط با ژن‌درمانی را دریافت نکرده بودند، داشتند.

از سوی دیگر میزان حساسیت این گروه از موش‌های تحت درمان به نسبت همنوعان عادی خود، کمتر بود.

در طول مطالعه، دانشمندان نگران بودند که ممکن است رشد عضلات منجر به بروز آسیب و ضایعات ناخواسته در موش‌ها شود، اما هیچ آسیبی در این رابطه دیده نشده و آن‌ها دریافتند که عملکرد قلب موش‌ها نیز مانند سلامت عروق به‌طورکلی بهبودیافته است.

اگرچه دانشمندان تصور می‌کنند که مطالعات طولانی‌مدت برای تعیین ایمنی این نوع ژن‌درمانی لازم است اما در صورت ایمن بودن، این استراتژی می‌تواند برای بیماران با شرایطی مانند دیستروفی عضلانی مفید باشد که طی این بیماری، بدن فرد بیمار، ساخت عضلات جدید را به چالش می‌کشد.

دکتر فرشید گیلک در خاتمه توضیحات خود گفت: «روش‌های سنتی‌تر تقویت عضله مانند بلند کردن وزنه‌ها یا فیزیوتراپی همچنان به‌عنوان اولین خط درمانی برای بیماران مبتلابه آرتروز باقی‌مانده است.

تکمیل این روش درمانی می‌تواند سال‌ها طول بکشد بااین‌وجود، ما از چشم‌انداز آن برای کاهش آسیب‌های مفاصل مربوط به آرتروز و همچنین مفید بودن در موارد شدید چاقی، هیجان‌زده هستیم.»

شرح کامل این پژوهش و یافته‌های به‌دست‌آمده از آن در آخرین شماره مجله تخصصی science advances منتشرشده و در اختیار پژوهشگران قرار دارد.