کودک حساس و زودرنج امکان دارد یکی از مهربان‌ترین و عاطفی‌ترین کودکانی باشد که شما در طول زندگی ملاقات نموده اید. ولی بالا رفتن میزان حساسیت و زودرنجی کودکان، والدین را با چالش‌هایی روبرو خواهد کرد. کودکان زودرنج معمولاً سریع پریشان حال می‌شوند. زیاد گریه می‌کنند و مدام نگران پیش آمدن مشکل هستند. کودکان حساس و زودرنج نسبت به هر مسأله‌ای بی اندازه عکس العمل نشان می‌دهند. کودکی که حساس و بسیار زودرنج است، معمولاً ارتباطاتش کم است و دوستان کمی دارد.

برخی از کودکان زودرنج و حساس، تنها از نظر عاطفی حساس نیستند. صدا‌های بلند و نور چراغ میتواند سبب برانگیخته شدن آن‌ها شود. آن‌ها از جمعیت زیاد هم امکان دارد بترسند و از هر گونه تغییری، گریزان هستند.

دلایل حساس و زودرنج شدن کودکان:

علل مختلفی وجود دارد که سبب حساس و زودرنج شدن کودکان میشود که عبارتند از:
– روش تربیتی پدر و مادر
– تعداد فرزندان
– توجه بی اندازه خانواده یا کم توجهی و نادیده گرفتن کودک در محیط منزل
– مقایسه با دیگران
– وسواس فکری
– اعتماد به نفس پایین
– کمال گرایی
– ایجاد احساس گناه
– منفی بافی
– جلوگیری از حضور کودک در جمع
– تحقیر و سرزنش
– تبعیض و تنبیه کودک میان دیگران

رفتار با کودکان حساس و زودرنج:

درصورتی که کودک حساس و زودرنجی دارید باید بدانید که روش مواجهه فرزندتان با دنیا متفاوت خواهد بود و چه بسا امکان دارد این مواجهه چالش برانگیز باشد. بدین ترتیب باید بدانید که با کودک زودرنج و حساستان چگونه رفتار کنید تا کمترین آسیب را ببیند.

– برای کم کردن حساسیت روحی و روانی فرزندانتان باید وی را از محیط‌های پرسروصدا و پر شلوغو جا‌هایی که احساس می‌کنید وی را اذیت می‌کند دور کنید تا او آرام شود و به وضعیت عادی باز گردد. امکان دارد عدم تحمل مکان‌های خیلی پرسروصدا سبب تشدید حساسیت وی شود.

– شما میتوانید بهمراه کودکتان راه‌های خلاقانه‌ای برای رسیدگی به این مسئله بیابید. کودکتان باید سعی کند، احساساتش را به خاطر کاهش بداخلاقی ها، با یک رویکرد مبتکرانه، اداره کند. از او بخواهید که هر هنگامی که احساس اوقات ناخوشی از خود بروز داد، برای معذرت خواهی از شما، نقاشی بکشد. کمک کردن به کودکتان برای مبارزه با احساساتش به او اجازه می‌دهد تا بداند شما همیشه در کنار وی هستید.

– هر موقع حس کردید که کودکتان در حال طغیان احساسی است، میتوانید فعالیت‌هایی انجام دهید تا حس او را منحرف نموده و وی را آرام‌تر کنید. پرت کردن حواس به کودکتان کمک می‌کند تا توجه اش را بر روی چیز دیگری متمرکز کند.

– به جای سرکوب طغیان‌های کودکتان، به او اجازه دهید، گهگاه احساساتش را بیرون بریزد. این کار تا حد زیادی او را آرام می‌کند. به وی اجازه دهید، ناله کند، فریاد بزند یا گریه کند، چرا‌که این کار به وی کمک می‌کند تا حس بهتری داشته باشد. بعد او را در بغل بگیرید.

– درصورتی که پدر و مادری فرزند خویش را پر توقع بار بیاورند، به مرور زمان، این بچه در در برابر مخالفت‌های والدین خویش کم صبر می‌شود و دچار زود رنجی می‌شود. بدین ترتیب والدین باید نسبت به براورده‌کردن خواسته‌های کودک خویش، قانون‌مند عمل کنند و به خواسته‌های غیر منطقی و بیش از حد کودک جواب منفی بدهند.

– کودکان زودرنج به تشویق زیاد نیاز دارند. تلاش‌های فرزندتان را حتی درصورتی که وی موفق نباشد، ستایش کنید. کودکی که کم تشویق میشود عزت نفس پایینی خواهد داشت. ستایش فرزندتان بخاطر انجام کار‌هایی که انجام میدهد فارغ از نتیجه باید باشد.

– بچه‌های زودرنج مثل هر کودک دیگری باید عواقب منفی را هم ببینند. صرفا بدین دلیل که کودک گریه می‌کند یا حس بدی می‌کند به این معنی نیست که وی از عواقب کاری که انجام میدهد، فرار کند. به کودک به صورت منطقی درس‌های باارزش زندگی را یاد دهید. فقط یادتان باشد که این تبعات به جای تنبیه باید مبتنی بر نظم و انضباط باشد.

– هنگامی که شما درکنارش نباشید، کودکتان باید خودش را آرام کند. یک راه، گفتن جملات «آرماش بخش» پشت هم است. این کار در آینده هم بکار آن‌ها آمده و به آن‌ها یاد می‌دهد که میتوانند به تنهایی هم از پس ناراحتی شان برآیند. به فرزندتان بگویید هنگامی که حس استرس و یا ناراحتی کرد، چیز‌هایی مثل «من حالم خوبه!» «می‌تونم کنترلش کنم!» بگوید. همینطور امکان دارد آواز خواندن و یا دعا کردن هم در این مواقع به کمک شان آمده و به کسب ارامش شان کمک کند.

– درصورتی که انجام تغییرات در زندگی وی ضروری است گام به گام پیش بروید تا کم‌تر نگرانو دچار اضطراب شود.

– اکثر کودکان حساس وزودرنج، موقع تصمیم گیری دچار پریشانی میشوند و به دلیل ترس غالبا از فرصت‌ها استفاده نمی‌کنند. گاهی بهترین کاری که شما میتوانید انجام دهید این است که وی را در گرفتن تصمیمات تازه تشویق کنید.

در مورد تنبیه هم همین طور. بهتر است به جای فریادکشیدن بر سر فرزندتان، با مهربانی به اصلاح رفتار وی بپردازید. چنانچه فرزندتان بداند که تحت هر شرایطی کماکان وی را دوست خواهید داشت موقع تصمیم گیری کم‌تر دچار تردید می‌شود و از تغییرات نمی‌ترسد. وی باید بداند که شما تلاش نمی‌کنید شخصیت دیگری از او بسازید.