بزرگترین تهدید برای ادامه زندگی مبتلایان به کرونا اختلال در عملکرد ریه‌هایشان است، اگر عملکرد ریه‌ها به درستی انجام نگیرد، خون نمی‌تواند اکسیژن کافی را به مغز، کبد و سایر اندام‌ها منتقل کند.

در یک مطالعه جدید گروهی از محققان دانشگاه ویرجینیای غربی ” WVU” (یکی از دانشگاه‌های ایالات متحده آمریکا) نشان دادند که دستگاهی با نام اکمو (ECMO) یا “اکسیژناسیون غشایی برون‌پیکری” می‌تواند برای درمان بسیاری از بیماران مبتلا به کرونا مفید باشد، اما اِکمو ممکن است برای بیماران سالمند که دارای بیماری‌های زمینه‌ای دیگری هستند و قلب آن‌ها قوی نیست، کارایی مفیدی نداشته باشد.

اِکمو (ECMO) وسیله‌ای مکانیکی است که به منظور حمایت موقت (از چند روز تا چند ماه) قلب یا ریه و یا هردوی آن‌ها به صورت نیمه وقت یا کامل استفاده می‌شود تا در این فرصت ارگان آسیب دیده عملکرد طبیعی خود را بازیافته یا مورد پیوند قرار گیرد.

نقش اِکمو در درمان بیماران مبتلا به کرونا

دستگاه اِکمو خون بیمار را از بدنش خارج کرده، اکسیژن کافی را به خون رسانده و سپس خون با اکسیژن را به بدن بیمار بازمی‌گرداند، با این روش دستگاه اکمو باعث استراحت و بهبودی ریه‌ها و قلب‌ها می‌شود، در واقع اکمو زمانی برای بیمار استفاده می‌شود که تمامی اقدامات درمانی ممکن صورت گرفته است.

همچنین این روش می‌تواند به بیمارانی که استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی (ونتیلاتور) برای آن‌ها کافی نیست، کمک کند.

در این تحقیق ۳۲ بیماری که به شدت به بیماری کووید ۱۹ مبتلا بودند و از دستگاه اِکمو استفاده می‌کردند مورد بررسی قرار گرفتند، هنگام بررسی‌ها ۲۲ نفر از بیماران نجات پیدا کردند که از این ۲۲ بیمار، ۱۷ نفر هنوز نیاز به دستگاه اِکمو داشتند و فقط ۵ نفر از آن‌ها توانستند اِکمو را کنار بگذارند.

شباهت جالب ۵ بیماری که از اِکمو استفاده می‌کردند

۵ نفری که توانستند اِکمو را کنار بگذارند یک شباهت جالب با یکدیگر داشتند، همه آن‌ها از نوعی دستگاه اِکمو استفاده می‌کردند که فقط از ریه‌های آن‌ها محافظت می‌کرد، نه از قلب آن‌ها؛ هیچکدام از بیمارانی که دستگاه اِکمو هم از قلب و هم از ریه آن‌ها محافظت می‌کرد، نتوانستند با موفقیت اِکمو را کنار بگذارند.

علت این نابرابری شاید این باشد که وضعیت این بیماران از اوایل ابتلا به کووید ۱۹ وخیم‌تر و عملکرد قلب آن‌ها بیشتر در معرض خطر بود، بنابراین مجبور بودند از دستگاه اِکمویی استفاده کنند که هم از قلب و هم از ریه آن‌ها محافظت کند.

جرمیا هایانگ، یکی از محققان این مطالعه، گفت: میزان زنده ماندن در بیمارانی که مشکل آن‌ها تنها به ریه محدود می‌شد، بیشتر بود، اما بیمارانی که هم عملکرد ریه و هم عملکرد قلب آن‌ها مشکل داشت، کمتر نجات پیدا کردند.

به گفته هایانگ تحقیقات قبلی درباره استفاده از دستگاه اِکمو نشان داد که درصد زنده ماندن در بیماران بالای ۷۰ سال بسیار کم بود، در هر حال، سازمان جهانی “ELSO”، سن منع مصرف این دستگاه را ۶۵ اعلام کرد، بدین ترتیب بیمارانی که سن آن‌ها بیشتر است، باید مورد ارزیابی دقیق قرار بگیرند تا مطمئن شوند که در معرض خطر نیستند.

استفاده اِکمو در بیماران زیر ۶۵ سال مؤثرتر است

محققان همچنین دریافتند بیمارانی که زیر ۶۵ سال سن داشتند و کمتر مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند: چاقی، دیابت و بیماری‌های قلبی بودند، بهتر توانستند اِکمو را کنار بگذارند.

استفاده از اکمو از دهه ۷۰ میلادی برروی نوزادان با نقص ریوی آغاز شده و بعد از آن در مورد بیماری قلبی یا ریوی بالغین نیز مورد استفاده قرار گرفت.

استروئید‌ها دومین روش مؤثر در درمان کووید ۱۹

از پنج بیماری که اِکمو را با موفقیت کنار گذاشتند، چهار نفر استروئید را به صورت وریدی دریافت می‌کردند، این یافته‌ها کاملا با یافته‌های قبلی چینی‌ها مغایرت دارد که نشان می‌داد استروئید‌ها بیشتر از آن که فایده‌ای برای بیماران مبتلا به کووید ۱۹ داشته باشند باعث صدمات بیشتری در آن‌ها می‌شود.

جفری جکوبز مشاور اچ‌آی‌وی و همکار غیر علمی با گروه دانشکده پزشکی جراحی قلب و عروق و قفسه سینه، گفت: نقش دارو‌های متعدد در درمان بیماران مبتلا به کووید ۱۹ هنوز مشخص نیست، از جمله دارو‌های استروئیدی داخل وریدی در استفاده از اِکمو، دارو‌های ضد ویروسی مانند رمدسیویر و دارو‌های ضد مالاریایی مانند هیدروکسی کلروکین.

تحقیقات مداوم برای تعیین نقش این دارو‌ها در درمان بیماران مبتلا به کووید ۱۹ چه در بیماران تحت درمان با دستگاه اِکمو و چه در بیمارانی که با دستگاه اِکمو تحت درمان قرار نگرفته‌اند، ضروری است.

باید به این نکته توجه داشت که اگرچه پژوهش نشان می‌دهد بیماران جوان‌تر و سالم‌تر مبتلا به کووید ۱۹، بهتر به درمان با دستگاه اِکمو واکنش نشان می‌دهند و بیشتر نجات پیدا می‌کنند، اما به این معنا نیست که هرگز امکان نجات بیماران دیگر با اِکمو وجود ندارد.

این پژوهش در مجله ASAIO منتشر شده است.