از طرفی دیگر پایین بودن تعداد این گلبول‌ها ممکن است حاکی از آن باشد که عفونت یا بیماری باعث از بین رفتن این سلول‌های سفید، سریع‌تر از حالت عادی آن‌ها شده و منجر به کاهش تولید آن‌ها نیز می ‎شود. گلبول‌های سفید تقریبا ۱% از کل سلول‌های خون را تشکیل می‎ دهند و برای عملکرد منظم سیستم ایمنی بدن ضروری می ‎باشند.

این گلبول‌ها به لکوسیت نیز معروف هستند. مغز استخوان به طور مداوم گلبول سفید تولید می ‎کند. آن‌ها تا زمانی که برای مبارزه با عفونت یا بیماری در بدن لازم باشند، در خون و سیستم‌های لنفاوی ذخیره می‎ شوند.

انواع گلبول‌های سفید

بدن اکثر افراد روزانه چیزی حدود ۱۰۰ میلیارد گلبول سفید تولید می ‎کنند. به طور معمول بین ۴۰۰۰ تا ۱۱۰۰۰ سلول در هر میکرولیتر خون وجود دارد؛ البته این امر به نژاد افراد بستگی دارد. گلبول‌های سفید دارای انواع و عملکرد‌های مختلفی هستند:

لنفوسیت‌ها:این سلول‌ها، آنتی بادی‌هایی تولید می ‎کنند که به بدن در مبارزه با باکتری ها، ویروس‌ها و سایر تهدیدات کمک می ‎کنند.

نوتروفیل‌ها:این سلول ها، باکتری‌ها و قارچ‌ها را از بین می ‎برند.

بازوفیل‌ها:این سلول‌ها با ترشح مواد شیمیایی در جریان خون به بدن در مقابله با آلرژی‌ها و عفونت‌ها کمک می ‎کنند.

ائوزوفیل‌ها:این سلول‌ها، مسئول از بین بردن انگل‌ها و سلول‌های سرطانی و در برخی موارد پاسخ آلرژیک هستند.

مونوسیت‌ها:این سلول‌ها، مسئول حمله و از بین بردن میکروب‌ها و باکتری‌هایی هستند که وارد بدن می‎ شوند.

در صورت لزوم، مونوسیت‌ها به ارگان‌های دیگر مانند طحال، کبد، ریه‌ها و مغز منتقل شده و در آن جا به سلولی به نام ماکروفاژ تبدیل می ‎شوند.

ماکروفاژ مسئولیت انجام بسیاری از فعالیت‌ها از جمله از بین بردن بافت مرده و آسیب دیده، از بین بردن سلول‌های سرطانی و تنظیم پاسخ ایمنی را بر عهده دارد.

علل بالا بودن گلبول‌های سفید خون در افراد

افزایش گلبول‌های سفید خون به نام لکوسیتوز معروف است که این امر به طور معمول در پاسخ به شرایط زیر اتفاق می ‎افتد:

عفونت‌های باکتریایی و ویروسی
سرکوب سیستم ایمنی
دارو‌ها، از جمله کورتیکواستروئید‌ها و اپی نفرین
نقص مغز استخوان یا اختلال ایمنی، میلوفیبروزیس

برخی سرطان‌ها مانند لوسمی:لوسمی لیمفوسیتیک حاد، لوسمی میلوژنوس حاد، لوسمی لیمفوتیک مزمن، لوسمی میلوژنوس مزمن
روماتوئید آرتریت
لنفوسیتی حاد یا مزمن
پلی سیتمی ورا:غلظت خون بالا
التهاب
صدمه
استرس و فشار عاطفی
انجام فعالیت‌های بیش از حد
بارداری
استعمال دخانیات
عکس العمل‌های آلرژیتیک
ورزش بیش از حد
برخی از بیماری‌های تنفسی مانند سیاه سرفه یا سل
سیاه سرفه و سل

چنانچه در بخش سلامت نمناک گفته ایم در اکثر موارد، تمامی گلبول‌های سفید خون به طور همزمان افزایش پیدا خواهند کرد، اما با این حال در برخی افراد که مبتلا به بیماری خاصی هستند، تنها یکی از انواع گلبول‌های سفید خون افزایش پیدا می ‎کنند. در صورتی که یکی از انواع گلبول‌های سفید افزایش یابد، ممکن است فرد به بیماری خاصی مبتلا باشد.

مونوسیت‌ها:مقادیر بالای مونوسیت‌ها ممکن است نشان دهنده وجود عفونت مزمن، بیماری خود ایمنی، اختلال خونی، سرطان و یا سایر شرایط پزشکی باشد.

لنفوسیت‌ها:افزایش سطح لنفوسیت‌ها با نام لکوسیتوز لنفوسیتی معروف است که این امر ناشی از حمله ویروسی یا عفونی مانند سل و یا لنفوم و لوسمی رخ دهد.

نوتروفیل ها:افزایش سطح نوتروفیل‌ها در بدن، با نام لکوسیتو نوتروفیل معروف است. این بیماری یک پاسخ ایمنی طبیعی به یک رویداد مانند عفونت، آسیب، التهاب، برخی از دارو‌ها و انواع خاصی از سرطان خون است.

بازوفیل ها:افزایش سطح بازوفیل ممکن است در افرادی که سابقه بیماری کم کاری تیروئید را دارند و یا سایر شرایط پزشکی رخ دهد.

ائوزوفیل‌ها:وجود مقادیر بالای ائوزوفیل نشان دهنده پاسخ بدن به یک عفونت انگلی، آلرژن یا آسم است.

به هر حال، هیچ علت مشخصی برای افزایش میزان گلبول‌های سفید خون وجود نداشته و این موضوع به عنوان سندروم هایپیروزینوفیلی ایدیوپاتیک شناخته می ‎شود که این امر می ‎تواند منجر به عوارض جدی مانند آسیب به قلب، ریه، کبد، پوست و سیستم عصبی شود.

مبتلایان به سندروم هایپیروزینوفیلی ایدیوپاتیک، ممکن است دارای علائمی مانند موارد زیر باشند:

کاهش وزن
تب
عرق شبانه
خستگی
سرفه
درد قفسه سینه
ورم
درد معده
ضایعات پوستی
ضعف
گیجی
کما
خستگی و گیجی

سایر علل عدم تعادل سطح گلبول سفید خون

پایین بودن سطح گلبول‌های سفید خون ممکن است نشان دهنده کاهش میزان عملکرد فعالیت ایمنی بدن باشد. این امر در نتیجه شرایطی مانند ایدز و یا مصرف دارو‌های سرکوب کننده سیستم ایمنی رخ دهد. افرادی که دارای میزان گلبول سفید کمتر از حد معمول هستند، معمولا مبتلا به برخی بیماری‌های خود ایمنی و عفونت می ‎شوند.

تولید غیر طبیعی سلول‌های خونی نیز از ویژگی‌های برخی سرطان‌ها مانند سرطان خون و لنفوم است. تولید مقادیر بالای سلول خون نابالغ، به دلیل عدم تعادل سلول‌های خونی است. اختلالات میلوپرولیفراتیو، شرایط نادری است که ممکن است در برخی افراد بدخیم شود.

تشخیص بالا بودن گلبول سفید

اثرات سطح بالای گلبول‌های سفید خون به شرایط یا عامل ایجاد کننده آن بستگی دارد. نوسانات در تعداد سلول‌های خون ممکن است به هیچ وجه علائمی ایجاد نکند. پزشک با توجه به علائم، از آزمایش خون به منظور ارزیابی تعداد گلبول‌های سفید خون استفاده می ‎کند و انجام سایر آزمایشات و معاینات، اغلب برای مشخص کردن علت دقیق مشکل ضروری می ‎باشد.