دروغ‌گویی عبارت است از دادن اطلاعاتی نادرست به‌صورت عمدی برای فریب دیگران که غالباً با منافع شخصی همراه است. دروغ‌گویی می‌تواند نشانه‌ای از عدم سلامت روانی و یا اختلال شخصیت مرزی و یا خودشیفتگی در افراد باشد. پس می‌توانیم این طور بگوییم که دروغ‌گویی همیشه نشانه بی‌اخلاقی نیست بلکه گاهی اوقات نشانه یک مشکل روانی است که ممکن است از وجود آن مطلع نباشیم.
دروغ‌گویی به روابط آسیب رسانده و مشکلاتی، چون عدم اعتماد را به دنبال دارد. مردم برای پنهان کردن رفتار خود و یا فعالیت‌هایی که احساس می‌کنند ممکن است مورد قضاوت قرار بگیرند، دروغ می‌گویند. گاهی نیز برخی ناخودآگاه و بدون داشتن دلیلی مشخص شروع به‌دروغ‌گویی می‌کنند.
دروغ‌گویی می‌تواند به بخشی عادی از زندگی ما تبدیل شده و در شغل، حفظ روابط و عملکرد زندگی عادی تداخل ایجاد کند، بنابراین مانند هر بیماری روانی دیگری نیاز به بررسی دارد.
علل دروغ‌گویی:
– دلایل بیولوژیکی یا ژنتیکی
– اعتمادبه‌نفس کم
– وجود یک اختلال شخصیتی (اختلال شخصیت مرزی (BPD)، اختلال شخصیت خودشیفتگی (NPD)، اختلال شخصیت ضداجتماعی (APD))
– سوءمصرف مواد
– افسردگی
– منافع یا لذت شخصی
– فراموشی و زوال عقل
– عدم همدلی
وقتی شخصی اطلاعات بیش از درخواست شما و با جزئیات زیاد ارائه می‌دهد به احتمال زیاد سعی در کتمان حقیقت دارد و نمی‌خواهد حقیقت را به شما بگوید.
در تعاملات روزمره افراد دروغگو چه نشانه‌هایی دارند؟
۱- سریع تغییر موقعیت می‌دهد
اگر از فردی رو در رو سؤال پرسیدید و او سریع جهت سر خود را تغییر داد احتمالاً در فکر دروغ گفتن به شما است. دروغگوها معمولاً در این مواقع خم‌شده و یا سر خود را به یک سمت دیگر متمایل می‌کنند. این اتفاق درست قبل از اینکه پاسخی به شما بدهد اتفاق می‌افتد.
۲- تغییر در نحوه نفس کشیدن
وقتی کسی قصد دروغ گفتن به شما را داشته باشد ممکن است که نوع نفس کشیدنش تغییر کرده و یا نفس عمیق بکشد. وقتی طرز نفس کشیدن دروغگو تغییر می‌کند شانه‌ها را بالا داده و با تن صدای ضعیف به شما پاسخ می‌دهد درست مانند زمانی که عصبی هستند.
۳- ناگهان ثابت و بی‌حرکت می‌شوند
در حالت عادی هنگام صحبت کردن بدن نیز ناخودآگاه حرکات ظریف و آرامی دارد، ولی فرد دروغگو مانند فردی که عصبی شده ناگهان یکجا بی‌حرکت و ثابت شده و پاسختان را می‌دهد.
۴- کلمات یا عبارات را تکرار می‌کنند.
چون دائماً در تلاش‌اند که شما و خودشان را به چیزی متقاعد کرده و به تأیید برسانند ممکن است یک عبارت را مثل “من … من … من نکردم” را بار‌ها تکرار کنند. در واقع تکرار راهی برای خرید وقت برای جمع‌کردن افکارشان است.
۵- ارائه اطلاعات زیاد و بیهوده
وقتی شخصی اطلاعات بیش از درخواست شما و با جزئیات زیاد ارائه می‌دهد به احتمال زیاد سعی در کتمان حقیقت دارد و نمی‌خواهد حقیقت را به شما بگوید. دروغگوها معمولاً زیاد صحبت می‌کنند، زیرا امیدوارند که دیگران حرف‌هایشان را باور کنند.
۶- پوشاندن دهان
یکی از نشانه‌های دروغگو پوشاندن ناخودآگاه دهان با دست‌ها است، در واقع دروغگو با این کار سعی در قطع ارتباط با مخاطب خود را دارد.
۷- حرکت بیش از حد پا‌ها
حرکت پا‌ها به شما می‌گوید که دروغگو احتمالاً از ادامه صحبت با شما عصبی و ناراحت شده است و تمایل دارد موقعیت خود را ترک کند. نگاه کردن به پا‌ها یکی از مهم‌ترین راه‌ها برای کشف یک دروغگو است.
۸- دشواری در صحبت کردن
صحبت کردن برای افراد دروغگو سخت است به این دلیل که سیستم عصبی اتوماتیک وار در مواقع استرس‌زا بزاق کمتری تولید کرده و غشا‌های مخاطی دهان خشک می‌شوند.
۹- پلک نزدن و خیره شدن
افراد دروغگو معمولاً تمایلی به برقراری تماس چشمی ندارند، اما گاهی ممکن است برای حفظ تماس چشمی و کنترل بیشتر اوضاع بدون پلک زدن به شما خیره شوند. البته یکی دیگر از نشانه‌های فرد دروغگو پلک‌زدن سریع هم است.
۱۰- اشاره کردن
زمانی که فرد دروغگو عصبی و خشمگین می‌شود تلاش می‌کند تا دستش را به حالت اشاره به سمت شما بگیرد.
اشاره
چگونه دروغ گفتن را ترک کنیم؟
۱. اعتراف کنید مشکل دارید
اعتراف یکی از اولین، بزرگ‌ترین و دشوارترین مراحل برای ترک دروغ‌گویی است. با یک فرد مورد اعتماد در مورد مشکلتان صحبت کرده و به او بگویید که در ترک عادت بد دروغ‌گویی کمکتان کند.
۲. فکر کردن به عواقب دروغ‌گویی
دروغ گفتن باعث از بین رفتن اعتماد، روابط و ایجاد مشکلاتی در زندگی می‌شود. درک عواقب بد دروغ گفتن می‌تواند به‌عنوان یک بازدارنده برای شما باشد؛ بنابراین قبل از دروغ گفتن وقت بگذارید و به پیامد‌های دروغی که می‌خواهید بگویید فکر کنید.
۳. دلیل دروغ‌گویی خود را بشناسید
سعی دارید چه چیزی را پنهان کنید؟ آیا بهترین راه گفتن حقیقت نیست؟ همه معتادان احساس می‌کنند که باید دروغ بگویند تا اعتیاد خود را کتمان کنند. بیشتر دروغگوها دلیلی برای خود دارند و بیشترین علت دروغ‌گویی اقدامات اشتباهی است که انجام می‌دهند؛ بنابراین شما هم وقت بگذارید و عامل دروغ‌گویی خود را پیدا کنید.
۴. اعتراف کنید
درست است که اعتراف به دروغ سخت است و به غرور شما آسیب می‌رساند، ولی بهتر از آن است که دروغگو باشید. بهتر است زمانی که دروغ گفتید فوراً اعتراف و طلب بخشش کنید. اعتراف باعث فروتنی و منجر به از بین بردن عادات بد می‌شود. زمانی که در حال اعتراف هستید از خدا بخواهید در ترک این عادت به شما کمک کند.
۵. نسبت به قولی که داده‌اید متعهد باشید
اگر به کسی قول داده‌اید که کاری را برایش انجام دهید، ولی هرگز قصد انجام آن کار را هم ندارید شما یک دروغگو هستید. زمانی که قادر به انجام کاری نیستید صادق باشید و به محدودیت‌هایی که دارید اعتراف کنید و جلوی دروغ‌گویی را بگیرید.
۶. گفتن حقیقت را تمرین کنید
زمانی که احساس کردید نیاز به دروغ گفتن دارید لحظه‌ای صبر کرده و فکر کنید. به این فکر کنید که فرد مقابل شما اگر می‌دانست که شما در حال دروغ گفتن به او هستید چه حسی نسبت به شما خواهد داشت. به این فکر کنید که اگر همه مردم به شما دروغ می‌گفتند چه حسی داشتید؟ طبیعتاً خیلی ناراحت‌کننده و دردناک خواهد بود، با جایگزین کردن راست‌گویی به‌جای دروغ‌گویی در ترک این عادت بد به خود کمک کنید. به خاطر خودتان، خانواده و عزیزانتان همیشه صادق باشید و حقیقت را بگویید حتی اگر از نتیجه آن می‌ترسید!
۷. تعهد به صداقت به هر قیمتی
گفتن حقیقت ممکن است برای ما گران تمام شده و ناراحت‌کننده باشد، اما وقتی صداقت را پیش بگیرید در واقع یک قدم به شخصی که می‌خواهید باشید نزدیک شده‌اید. اگر جواب سؤالی را نمی‌دانید دروغ نگویید و تنها به گفتن عبارت “من نمی‌دانم” بسنده کنید؛ مانند ترک هر اعتیادی ترک دروغ‌گویی هم کار ساده‌ای نیست. با گفتن حقیقت راحت‌تر می‌توانید صادق و راست‌گو شوید. اگر این عادت مهلک و مخرب را ترک کنید برای همیشه از خودتان راضی خواهید بود.
منبع: تبیان
