حیوانات ناقل عفونت به انسان‌ها هستند. کسی چه می‌دانست؟ می‌دانستیم، از خیلی وقت پیش. در میانه قرن ۱۹، آسیب‌شناس آلمانی، رودولف ویرچو، اولین کسی بود که کشف کرد بیماری‌های عفونی ممکن است از حیوان به انسان و بالعکس منتقل شود و نام «زئونوز» را در سال ۱۸۵۵ بر این بیماری‌ها گذاشت.

یک قرن بعد، در اوت ۱۹۵۸ اولین جلسه کارگروه تخصصی زئونوز سازمان جهانی بهداشت در مؤسسه کرولینسکا در استکهلم تشکیل شد. خروجی این جلسه، هشداری صریح به جهانیان بود: مهار این بیماری‌ها، پیشگیری از آن‌ها و ریشه‌کن کردن‌شان «مسئولیتی بسیار سنگین است به دوش تک‌تک کشور‌های جهان».

برگردیم به اکنون، به زمانی که جهان در چنگال سخت‌ترین بیماری همه‌گیر چند نسل اخیر بشر گرفتار شده است. منشأ کووید ۱۹ نیز مانند سارس، آنفلوآنزای مرغی، آنفلوآنزای خوکی، و ابولا، از حیوانات است.

از هر چهار بیماری عفونی جدید در جهان، سه تا جزو بیماری‌های زئونوز است. این بیماری‌ها هر سال باعث مرگ ۲میلیون و ۷۰۰ هزار نفر می‌شود، و از راه تجارت حیات وحش و دامداری صنعتی در مقیاس وسیع به انسان‌ها منتقل می‌شود. بیش از ۱۵۰ سال است که از خطرات این بیماری‌ها آگاهیم، اما هم‌چنان خود را در معرض خطر بیماری‌های همه‌گیر قرار می‌دهیم.

تراکم انباشت حیوانات در کنار هم در بازار‌ها و فعالیت‌های وسیع در زمینه پرورش حیوانات، زمینه را برای تولید این بیماری‌ها مهیا می‌کند. امروزه حدود دوسوم کل دام‌ها در دامداری‌های صنعتی‌اند، و این باعث سهولت شیوع بیماری‌های عفونی در میان حیوانات می‌شود. این عفونت‌ها جهش می‌یابند و به انسان نیز سرایت می‌کنند.

با افزایش روزافزون تقاضای محصولات حیوانی، طبیعت، منبع تغذیه و چراگاه‌های حیوانات، بیش از پیش نابود می‌شود و حیات وحش هرچه بیشتر در تماس مستقیم با انسان‌ها قرار می‌گیرد و ما بیشتر در معرض خطر قرار می‌گیریم. این مسئله دیگر فقط به حقوق حیوانات مربوط نمی‌شود، بلکه تبدیل به بحران جهانی سلامت عمومی شده است.

همه‌گیری ویروس کرونا باعث شده است که هزاران نفر علیه نقل و انتقال بی قانون حیوانات وحشی به پا خیزند. عده‌ای به امید این که از بروز همه‌گیری‌های آتی جلوگیری کنند، خواستار اعمال نظارت سختگیرانه‌تر در فرودگاه‌ها شده‌اند و توجه جهانیان را به بی‌رحمی وحشیانه جاری در بازار‌های زنده فروشی جانوران جلب کرده‌اند.

اما مؤثرترین راه حل این است که با خودداری از مصرف گوشت و فرآورده‌های لبنی حیوانی، ریشه شیوع این بیماری‌ها را بخشکانیم.

اما فقط همه‌گیری اخیر نیست که بزرگترین درس را برای بشر دارد. ما در نقطه اوجی از تاریخ بشر ایستاده‌ایم که همه‌گیری‌های اجتناب‌پذیر، آن را به قهقرا برده است؛ همه‌گیری‌هایی مرگبار که از حیوان به انسان منتقل می‌شود، و تصمیم جمعی گرفته‌ایم که کاری برای جلوگیری از آن‌ها نکنیم.

حدود دو قرن است که از این خطرات آگاهیم. جان انسان‌های بسیاری در این راه از دست رفته است. راه حل این مشکل، در دستان خود ما است: دیگر وقت آن رسیده گیاهخوار شویم.