پروستات غده‌ای کوچک و به شکل گردو در پشت مثانه مردان است. غده پروستات طی رابطه جنسی به تولید مایع منی که حاوی اسپرم است، کمک می‌کند.

با افزایش سن مردان، اندازه غده پروستات می‌تواند بزرگ شود که این شرایط به نام «هایپرپلازی خوش خیم پروستات» شناخته می‌شود. در ادامه با برخی خوراکی‌ها که می‌توانند به تسکین علائم این شرایط کمک کنند، بیشتر آشنا می‌شویم.

رژیم غذایی و پروستات بزرگ شده

غده پروستات توسط هورمون‌هایی قوی به نام هورمون‌های جنسی، از جمله تستوسترون کنترل می‌شود.

در غده پروستات، تستوسترون به هورمون دیگری به نام دی‌هیدروتستوسترون تبدیل می‌شود. سطوح بالای دی‌هیدروتستوسترون موجب بزرگ شدن اندازه سلول‌های موجود در پروستات می‌شود.

برخی مواد غذایی و نوشیدنی‌ها به واسطه تاثیر خود بر تستوسترون و هورمون‌های دیگر می‌توانند بر سلامت پروستات تاثیرگذار باشند.

پژوهش‌ها نشان داده اند که یک رژیم غذایی سرشار از گوشت یا لبنیات می‌تواند خطر بزرگ شدن و سرطان پروستات را افزایش دهد. اگر رژیم غذایی فرد حاوی سبزیجات کافی نباشد، خطر این شرایط بیشتر می‌شود.

خوراکی‌هایی که باید مصرف شوند

یک رژیم غذایی سرشار از میوه ها، سبزیجات و چربی‌های سالم به نظر می‌رسد از پروستات محافظت می‌کند.

از جمله بهترین گزینه‌ها در این زمینه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

ماهی سالمون

سالمون سرشار از چربی‌های سالم، از جمله اسید‌های چرب امگا-۳ است که به پیشگیری و کاهش التهاب در بدن کمک می‌کنند. انواع دیگر ماهی‌های آب سرد، مانند ساردین و قزل آلا نیز سرشار از این نوع چربی‌ها هستند.

گوجه فرنگی

گوجه فرنگی سرشار از لیکوپن است که این آنتی اکسیدان ممکن است برای سلول‌های غده پروستات مفید باشد. گوجه فرنگی پخته، مانند سس یا سوپ گوجه فرنگی، به آزاد شدن لیکوپن کمک کرده و آن را به راحتی در اختیار بدن قرار می‌دهد.

توت‌ها

توت فرنگی، شاه توت، تمشک، و بلوبری منابع عالی برای آنتی اکسیدان‌ها هستند که به از بین برن رادیکال‌های آزاد در بدن کمک می‌کنند. رادیکال‌های آزاد محصولات جانبی واکنش‌هایی هستند که در بدن رخ می‌دهند و می‌توانند به سلول‌های سالم آسیب رسانده و با گذشت زمان موجب ابتلا به بیماری شوند.

بروکلی

بروکلی و دیگر سبزیجات چلیپایی، از جمله بوک چوی، گل کلم، جوانه‌های بروکسل و کلم حاوی یک ماده شیمیایی به نام سولفورفان هستند. این ماده به نظر می‌رسد توانایی هدف قرار دادن سلول‌های سرطانی و تقویت سلامت پروستات را دارد.

مغزدانه‌ها

مغزدانه‌ها سرشار از ماده معدنی روی هستند. این ماده معدنی به میزان زیاد در پروستات وجود دارد و تصور بر این است که به حفظ تعادل تستوسترون و دی‌هیدروتستوسترون کمک می‌کند. نرمتنان صدف‌دار و حبوبات نیز منابع خوبی برای روی هستند.

مرکبات

پرتقال، لیمو، لیمو ترش، و گریپ فروت همگی سرشار از ویتامین C. هستند که ممکن است به محافظت از غده پروستات کمک کند.

پیاز و سیر

نتایج یک مطالعه نشان داد مردان مبتلا به هایپرپلازی خوش خیم پروستات نسبت به مردانی که به این شرایط مبتلا نبودند، تمایل کمتری به مصرف پیاز و سیر داشتند. پژوهش‌های بیشتری در این زمینه برای تایید قطعی نتایج نیاز است، اما پیاز و سیر افزودنی‌هایی سالم با فواید سلامت مختلف هستند که می‌توان آن‌ها را به رژیم‌های غذایی مختلف اضافه کرد.

همچنین، برخی مطالعات نشان داده اند که روش‌های درمانی مبتنی بر عصاره‌های گیاهی، مانند عصاره تهیه شده از نوعی درخت نخل به نام نخل اره‌ای اثر مثبت بر اندازه پروستات و جریان ادرار دارند. با این وجود، پژوهش‌های بیشتری برای تایید قطعی نتایج نیاز است.

خوراکی‌هایی که باید از آن‌ها پرهیز کرد

یک رژیم غذایی سالم برای پروستاتی بزرگ شده تنها به مصرف مواد غذایی مفید و خوب برای بهبود این شرایط محدود نمی‌شود و افراد مبتلا باید از مصرف برخی خوراکی‌ها نیز پرهیز کنند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

گوشت قرمز

پژوهش‌ها نشان داده اند که پرهیز از گوشت قرمز ممکن است به بهبود سلامت پروستات کمک کند. در واقع، به نظر می‌رسد مصرف روزانه گوشت خطر بزرگ شدن پروستات را سه برابر افزایش می‌دهد.

لبنیات

همانند گوشت قرمز، مصرف منظم لبنیات با افزایش خطر هایپرپلازی خوش خیم پروستات پیوند خورده است. کاهش مصرف کره، پنیر، و شیر ممکن است به کاهش علائم این شرایط کمک کند.

کافئین

کافئین ممکن است به عنوان یک ماده ادرارآور عمل کند که به معنای افزایش مقدار و تکرر ادرار است. کاهش مصرف قهوه، چای، نوشابه و شکلات ممکن است علائم ادراری هایپرپلازی خوش خیم پروستات را کاهش دهد.

الکل

الکل نیز تولید ادرار را افزایش می‌دهد. مردان مبتلا به هایپرپلازی خوش خیم پروستات ممکن است کاهش علائم این شرایط به واسطه ترک الکل را تجربه کنند.

سدیم

مصرف زیاد نمک ممکن است خطر علائم دستگاه ادراری مرتبط با هایپرپلازی خوش خیم پروستات را افزایش دهد. دنبال کردن یک رژیم غذایی کم سدیم با کاهش مصرف نمک و پرهیز از غذا‌های فرآوری شده ممکن است برای برخی مردان مفید باشد.

مدیریت یک پروستات بزرگ شده

تغییرات غذایی می‌توانند در مدیریت برخی علائم هایپرپلازی خوش خیم پروستات موثر باشند، اما برخی تغییرات دیگر در سبک زندگی نیز می‌توانند مد نظر قرار بگیرند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مدیریت استرس
ترک سیگار
پرهیز از مصرف مایعات هنگام شب برای کاهش دفع ادرار شبانه
تخلیه کامل مثانه هنگام دفع ادرار
انجام تمرینات کف لگن
در صورت امکان، پرهیز از دارو‌هایی که علائم را تشدید می‌کنند، مانند آنتی هیستامین ها، ادرارآورها، و ضد احتقان‌ها
انجام تمرینات مثانه
محدود کردن مصرف مایعات به دو لیتر در روز

اگر هیچ کدام از این تغییرات سبک زندگی موثر نبودند، پزشک ممکن است مصرف دارو یا انجام عمل جراحی را توصیه کند.

علائم بزرگ شدن پروستات

هایپرپلازی خوش خیم پروستات شرایطی شایع است. از جمله علائم آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

افزایش تکرر و فوریت دفع ادرار
دشواری در آغاز دفع ادرار
جریان ضعیف ادرار یا منقطع در پایان دفع ادرار
تکرر ادرار هنگام شب
بی اختیاری
درد پس از انزال
دفع ادرار دردناک
ناتوانی در دفع ادرار

این علائم زمانی شکل می‌گیرند که بزرگ شدن غده پروستات موجب انسداد مجرای پیشاب، لوله‌ای که ادرار را از مثانه به خارج از بدن هدایت می‌کند، می‌شود. این انسداد می‌تواند عبور ادرار را دشوار یا غیر ممکن سازد.

درمان هایپرپلازی خوش خیم پروستات به شدت علائم بستگی دارد. گاهی اوقات، تنها تغییرات سبک زندگی برای بهبود شرایط کفایت می‌کنند.

این در شرایطی است که دارو‌ها و عمل‌های جراحی نیز گزینه‌هایی موثر برای کاهش اندازه پروستات و علائم مرتبط با هایپرپلازی خوش خیم پروستات هستند.