کسی که ناتوانی ذهنی دارد، در دو زمینه عملکرد فکری و رفتار‌های سازگارانه محدودیت دارد. عملکرد فکر به توانایی فرد در یادگیری، استدلال، تصمیم گیری و حل مشکلات اشاره دارد و رفتار‌های سازگارانه مهارت‌هایی هستند که برای زندگی روزمره لازم است، مانند اینکه می‌توان به طور مؤثر ارتباط برقرار کرد، با دیگران تعامل داشت و از خود مراقبت کرد.

ضریب هوشی با آزمایش اندازه گیری می‌شود. ضریب هوشی متوسط ​​۱۰۰ است و بیشتر افراد بین ۸۵ تا ۱۱۵ نمره دارند. فرد اگر دارای ضریب هوشی کمتر از ۷۰ تا ۷۵ باشد، معلول ذهنی محسوب می‌شود.

برای سنجش رفتار‌های سازگار کودک، یک متخصص مهارت‌های کودک رفتار او را با سایر کودکان در همان سن مقایسه می‌کند. مواردی شامل اینکه کودک چگونه می‌تواند خودش تغذیه کند یا لباس بپوشد. چقدر کودک قادر به برقراری ارتباط با دیگران است و در درک دیگران چقدر موفق است و همچنین نحوه تعامل کودک با خانواده، دوستان و سایر کودکان در همان سن چگونه است.

تصور می‌شود ناتوانی ذهنی حدود یک درصد از جمعیت را تحت تأثیر قرار داده است. از افراد مبتلا، ۸۵ درصد ناتوانی ذهنی خفیف دارند و این بدان معناست که آن‌ها برای یادگیری اطلاعات یا مهارت‌های جدید اندکی کندتر از حد متوسط ​​هستند. با پشتیبانی مناسب، بیشتر افراد قادر خواهند بود به طور مستقل به عنوان بزرگسالان عادی زندگی کنند.

علائم ناتوانی ذهنی در کودکان چیست؟

بسیاری از علائم مختلف ناتوانی ذهنی در کودکان وجود دارد. علائم ممکن است در دوران شیرخوارگی ظاهر شود و یا ممکن است تا سن مدرسه قابل توجه نباشد. این موارد اغلب بستگی به شدت ناتوانی دارد. برخی از شایع‌ترین علائم ناتوانی ذهنی عبارتند از دیر نشستن، خزیدن یا راه رفتن، دیر صحبت کردن یا صحبت کردن با مشکل، عدم توانایی در ارتباط، مشکل در به خاطر سپردن موضوعات، مشکلات رفتاری و ناتوانی در حل مسئله یا تفکر منطقی. در کودکان دارای ناتوانی شدید یا عمیق، ممکن است سایر مشکلات سلامتی نیز وجود داشته باشد. این مشکلات ممکن است شامل تشنج، اختلالات خلقی (اضطراب، اوتیسم و ​​…)، اختلال در مهارت‌های حرکتی، مشکلات بینایی یا مشکلات شنوایی باشد.

چرا کودک دچار معلولیت ذهنی می‌شود؟

برخی از دلایل ابتلا به این بیماری عبارتند از؛ ژنتیک که بیش از ۳۰ درصد عقب ماندگی‌های ذهنی مربوط به ژنتیک است. این کودکان احتمالاً از مشکلاتی نظیر سندرم داون و سندرم شکننده X رنج می‌برند. آسیب سخت سر نیز می‌تواند باعث التهاب مغز شود و این می‌تواند مشکل ذهنی کودک را تغییر دهد و منجر به مشکلات مربوط به حافظه، توجه و استدلال شود. مصرف الکل، سیگار و مواد مخدر می‌توانند به شدت بر رشد مغز جنین تاثیر بگذارد و یا کودکانی که از سرخک رنج می‌برند، می‌توانند آنسفالیت را گسترش دهند که باعث عقب ماندگی ذهنی می‌شود. کودکانی که از بیماری‌های مادرزادی رنج می‌برند نیز در معرض خطر توسعه ضعیف مغز قرار دارند. قرار گرفتن در معرض مواد سمی مانند عناصری از قبیل جیوه، سرب و کادمیم با کاهش رشد عقلانی مرتبط هستند.

چند راه برای تشخیص عقب ماندگی ذهنی در کودکان وجود دارد و هیچ درمانی برای عقب ماندگی ذهنی وجود ندارد. با این حال، راه‌هایی وجود دارد که می‌توانید زندگی آن‌ها را غنی کرده و کمک کنید زندگی خوبی داشته باشند.

ضروری است که کودکان دارای معلولیت ذهنی را آماده کنید؛ بسیاری از کودکانی که چالش‌های فکری دارند، یاد گرفته اند که بر ناتوانی خود غلبه کنند و زندگی سالمی داشته باشند.