به گزارش خبرنگار مهر، همزمان با توسعه صنعت کشتی‌رانی در کشورهای مختلف، افزایش حمل‌ونقل دریایی، توسعه نفت‌کش‌ها و جابه‌جایی انرژی در آب‌های آزاد، نیاز به سوخت‌رسانی روزبه‌روز گسترده‌تر و به رشته‌ای از فعالیت‌ها منجر شده که «صنعت بانکرینگ» نامیده می‌شود. در حال حاضر، بیش از ۹۰ درصد تجارت جهانی کالا از راه دریا انجام می‌شودو سهم قاره آسیا و منطقه خلیج فارس در این زمینه قابل توجه است.

امروزه بانکرینگ صنعتی نوپا و پر سود در دنیا قلمداد می‌شود که ضمن تامین سوخت برای کشتی‌ها و شناورها، خدمات دیگری نظیر تامین ابزار و قطعات، تعویض خدمه، هتلینگ و … را شامل می‌شود. از این رو، بنادر بزرگ دنیا، صنعت بانکرینگ را توسعه داده‌اند و از این راه درآمدهای زیادی را به دست می‌آورند. این صنعت ضمن پتانسیل بالای ارزآوری برای کشور، زمینه ارتقای سطح اعتبار اقتصادی و سیاسی کشور بانکرینگ کننده، تقویت همکاری‌های اقتصادی با کشورهای همسایه و ارتقای رتبه بنادر ساحلی را نیز فراهم می‌کند.

بر اساس آمار ، ۴۰۰ بندر در دنیا به فعالیت بانکرینگ می‌پردازند. در این بین، شش بندر فوق بیش از ۶۰ درصد عملیات بانکرینگ را در اختیار دارند.

جایگاه صنعت بانکرینگ در منطقه خلیج فارس

سالیانه بیش از ۵۰ هزار کشتی باری و نفتکش وارد خلیج فارس می‌شود. درحال حاضر ارزش بازار فعال بانکرینگ در منطقه خلیج فارس بیش از ۳۰ میلیارد دلار برآورده شده است که ۲۷ میلیارد دلار آن سهم کشور امارات است. بندر فجیره امارات بزرگ‌ترین بندر خلیج فارس در زمینه انجام فعالیت‌های مرتبط با بانکرینگ محسوب می‌شود و از این راه درآمد سرشاری را به دست می‌آورد.

تا کنون ایران به رغم برخورداری از موقعیت ممتاز ژئوپلیتیکی، در استفاده از ظرفیت‌های صنعت بانکرینگ موفق نبوده است. سهم ۳ میلیارد دلاری ایران از بازار بانکرینگ منطقه نشان دهنده این واقعیت است. کوتاه بودن فاصله بنادر ایران تا آبراه بین المللی (فاصله اسکله سلخ و بندر فجیره تا آبراه بین المللی به ترتیب ۵ و ۴۰ مایل است)، تردد بالای کشتی در آب‌های تحت حاکمیت ملی ایران، ارائه سوخت باکیفیت‌تر از رقبا باقیمتی مناسب‌تر و بالا بودن میزان تولید و صادرات سوخت در ایران از دیگر ظرفیت‌های صنعت بانکرینگ در ایران است.

کوتاهی وزارتخانه‌های راه و شهرسازی و نفت 

در واقع، علی‌رغم وجود پتانسیل‌های فراوان منطقه‌ای تا کنون اقدامات چشمگیری برای توسعه صنعت بانکرینگ در کشور صورت نگرفته است. هدایت الله خادمی، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر درباره ظرفیت‌های توسعه صنعت بانکرینگ در کشور گفت: صنعت بانکرینگ به دلیل ارائه خدمات جانبی متعدد ازجمله تجارت‌هایی محسوب می‌شود که پتانسیل‌های فراوان ارزآوری برای کشور می‌تواند داشته باشد. موقعیت جغرافیایی مناسب، شرایط ویژه‌ای جهت توسعه بنادر سوخت‌رسانی و بانکرینگ در سواحل خلیج فارس به وجود آورده است. بندر عباس، جزیره قشم و غیره ازجمله مناطق مستعد برای توسعه این صنعت هستند.

وی ادامه داد: علی‌رغم پتانسیل‌های فراوان منطقه‌ای، طی چند سال گذشته به دلیل معیوب بودن سیستم‌های بازاریابی نتوانسته‌ایم سهم قابل توجه‌ای از بازار بانکرینگ منطقه داشته باشیم.

نماینده مردم ایذه و باغملک در مجلس با اشاره به اقدامات صورت گرفته در این حوزه گفت: سال‌های گذشته صحبت‌هایی مبنی بر توسعه بانکرینگ در جزیره قشم مطرح ولی متاسفانه به فراموشی سپرده شد. نتیجه غفلت مسئولین این شده است که درحال حاضر کشور امارات بازار بانکرینگ منطقه را تصاحب کرده است.

طنز تلخ ماجرا /  توسعه صنعت بانکرینگ امارات با نفت خام ایران  

عضو کمیسیون انرژی مجلس ادامه داد: کشور امارات درحالی بازاری انحصاری در بانکرینگ دارد که بخش قابل توجهی از مواد اولیه خود را به صورت خام از ایران خریداری می‌کند.

خادمی با بیان اینکه توسعه صنعت بانکرینگ ابزاری در راستای سخت شدن تحریم ایران است گفت: برنامه‌ریزی برای ورود به بازارهایی همچون بانکرینگ سوخت و خدمات مرتبط با آن با افزایش تنوع مبادی وارداتی ارز به کشور ، تحریم‌های بانکی و ارزی علیه کشور را سخت می‌کند.

نماینده مردم ایذه و باغملک در مجلس ادامه داد: علاوه بر گشایش‌های ارزی، توسعه این صنعت به دلیل درگیر شدن با اقتصادهای منطقه‌ای و جهانی اهرمی جهت ارتباط با دنیا است و می‌تواند از تحریم علیه ایران جلوگیری کند.

عضو کمیسیون انرژی مجلس در پایان گفت: وزارتخانه‌های راه و شهرسازی و نفت باید در مسیر توسعه صنعت بانکرینگ قدم‌های  لازم را بردارند. مجلس شورای اسلامی مطالبه‌ای جدی در این حوزه دارد. معتقد هستیم برای توسعه این صنعت هنوز دیر نشده است.